privacyguides/i18n
1
0
Fork 0
mirror of https://github.com/privacyguides/i18n.git synced 2025-09-04 20:38:46 +00:00
Code Activity

New Crowdin translations by GitHub Action

Browse Source
This commit is contained in:
Crowdin Bot
2023-07-22 04:04:23 +00:00
parent 6f3217b8b9
commit c853747d8a
185 changed files with 9416 additions and 2331 deletions
Download Patch File Download Diff File Expand all files Collapse all files

59
i18n/nl/desktop.md
View File

@@ -111,7 +111,7 @@ Nix is een source-based package manager; als er geen pre-built beschikbaar is in
![Whonix logo](assets/img/linux-desktop/whonix.svg){ align=right }
**Whonix** is gebaseerd op [Kicksecure](https://www.whonix.org/wiki/Kicksecure), een op beveiliging gerichte vork van Debian. Het is gefocust op privacy, veiligheid en anonimiteit op het internet te bieden. Whonix wordt het best gebruikt in combinatie met [Qubes OS](#qubes-os).
**Whonix** is based on [Kicksecure](#kicksecure), a security-focused fork of Debian. Het is gefocust op privacy, veiligheid en anonimiteit op het internet te bieden. Whonix wordt het best gebruikt in combinatie met [Qubes OS](#qubes-os).
[:octicons-home-16: Homepage](https://www.whonix.org/){ .md-button .md-button--primary }
[:simple-torbrowser:](http://www.dds6qkxpwdeubwucdiaord2xgbbeyds25rbsgr73tbfpqpt4a6vjwsyd.onion){ .card-link title="Onion Service" }
@@ -150,33 +150,48 @@ Het is de bedoeling dat Tails zichzelf volledig reset na elke herstart. Een vers
![Qubes OS logo](assets/img/qubes/qubes_os.svg){ align=right }
**Qubes OS** is een open-source besturingssysteem ontworpen om sterke beveiliging te bieden voor desktop computergebruik. Qubes is gebaseerd op Xen, het X Window System, en Linux, en kan de meeste Linux-toepassingen draaien en de meeste Linux-stuurprogramma's gebruiken.
**Qubes OS** is an open-source operating system designed to provide strong security for desktop computing through secure virtual machines (a.k.a. "Qubes"). Qubes is gebaseerd op Xen, het X Window System, en Linux, en kan de meeste Linux-toepassingen draaien en de meeste Linux-stuurprogramma's gebruiken.
[:octicons-home-16: Homepage](https://www.qubes-os.org/){ .md-button .md-button--primary }
[:material-arrow-right-drop-circle: Overview](os/qubes-overview.md){ .md-button .md-button--primary }
[:simple-torbrowser:](http://qubesosfasa4zl44o4tws22di6kepyzfeqv3tg4e3ztknltfxqrymdad.onion){ .card-link title="Onion Service" } }
[:octicons-eye-16:](https://www.qubes-os.org/privacy/){ .card-link title="Privacy Policy" }.
[:octicons-info-16:](https://www.qubes-os.org/doc/){ .card-link title=Documentatie }.
[:octicons-code-16:](https://github.com/QubesOS/){ .card-link title="Broncode" }.
[:octicons-heart-16:](https://www.qubes-os.org/donate/){ .card-link title=Bijdragen }
[:simple-torbrowser:](http://qubesosfasa4zl44o4tws22di6kepyzfeqv3tg4e3ztknltfxqrymdad.onion){ .card-link title="Onion Service" }
[:octicons-eye-16:](https://www.qubes-os.org/privacy/){ .card-link title="Privacy Policy" }
[:octicons-info-16:](https://www.qubes-os.org/doc/){ .card-link title=Documentation }
[:octicons-code-16:](https://github.com/QubesOS/){ .card-link title="Source Code" }
[:octicons-heart-16:](https://www.qubes-os.org/donate/){ .card-link title=Contribute }
Qubes OS is een op Xen gebaseerd besturingssysteem dat bedoeld is om sterke beveiliging te bieden voor desktopcomputers via beveiligde virtuele machines (VM's), ook bekend als *Qubes*.
Qubes OS secures the computer by isolating subsystems (e.g., networking, USB, etc.) and applications in separate VMs. Should one part of the system be compromised, the extra isolation is likely to protect the rest of the system.
Het besturingssysteem Qubes beveiligt de computer door subsystemen (bijv. netwerken, USB, enz.) en applicaties in afzonderlijke VM 's te isoleren. Als een deel van het systeem wordt gecompromitteerd, zal de extra isolatie waarschijnlijk de rest van het systeem beschermen. Zie voor meer details de Qubes [FAQ](https://www.qubes-os.org/faq/).
For further information about how Qubes works, read our full [Qubes OS overview](os/qubes-overview.md) page.
### Kicksecure
While we [recommend against](os/linux-overview.md#release-cycle) "perpetually outdated" distributions like Debian for Desktop use in most cases, Kicksecure is a Debian-based operating system which has been hardened to be much more than a typical Linux install.
!!! recommendation
![Kicksecure logo](assets/img/linux-desktop/kicksecure.svg){ align=right }
**Kicksecure**—in oversimplified terms—is a set of scripts, configurations, and packages that substantially reduce the attack surface of Debian. Het dekt standaard een heleboel aanbevelingen voor privacy en hardening. It also serves as the base OS for [Whonix](#whonix).
[:octicons-home-16: Homepage](https://www.kicksecure.com/){ .md-button .md-button--primary }
[:octicons-eye-16:](https://www.kicksecure.com/wiki/Privacy_Policy){ .card-link title="Privacy Policy" }
[:octicons-info-16:](https://www.kicksecure.com/wiki/Documentation){ .card-link title=Documentation }
[:octicons-code-16:](https://github.com/Kicksecure){ .card-link title="Source Code" }
[:octicons-heart-16:](https://www.kicksecure.com/wiki/Donate){ .card-link title=Contribute }
## Criteria
**Wij zijn niet verbonden aan de projecten die wij aanbevelen.** Naast [onze standaardcriteria](about/criteria.md)hebben wij een duidelijke reeks eisen ontwikkeld om objectieve aanbevelingen te kunnen doen. Wij stellen voor dat je jezelf vertrouwd maakt met deze lijst voordat je een project kiest, en jouw eigen onderzoek uitvoert om er zeker van te zijn dat je de juiste keuze maakt.
Choosing a Linux distro that is right for you will come down to a huge variety of personal preferences, and this page is **not** meant to be an exhaustive list of every viable distribution. Our Linux overview page has some advice on [choosing a distro](os/linux-overview.md#choosing-your-distribution) in more detail. The distros on *this* page do all generally follow the guidelines we covered there, and all meet these standards:
!!! example "Deze sectie is nieuw"
- Free and open-source.
- Receives regular software and kernel updates.
- [Avoids X11](os/linux-overview.md#wayland).
- The notable exception here is Qubes, but the isolation issues which X11 typically has are avoided by virtualization. This isolation only applies to apps *running in different qubes* (virtual machines), apps running in the *same* qube are not protected from each other.
- Supports full-disk encryption during installation.
- Doesn't freeze regular releases for more than 1 year.
- We [recommend against](os/linux-overview.md#release-cycle) "Long Term Support" or "stable" distro releases for desktop usage.
- Supports a wide variety of hardware.
- Preference towards larger projects.
- Maintaining an operating system is a major challenge, and smaller projects have a tendency to make more avoidable mistakes, or delay critical updates (or worse, disappear entirely). We lean towards projects which will likely be around 10 years from now (whether that's due to corporate backing or very significant community support), and away from projects which are hand-built or have a small number of maintainers.
We werken aan het vaststellen van gedefinieerde criteria voor elk deel van onze site, en dit kan onderhevig zijn aan verandering. Als je vragen hebt over onze criteria, stel ze dan [op ons forum](https://discuss.privacyguides.net/latest) en neem niet aan dat we iets niet in overweging hebben genomen bij het opstellen van onze aanbevelingen als het hier niet vermeld staat. Er zijn veel factoren die worden overwogen en besproken wanneer wij een project aanbevelen, en het documenteren van elke factor is een werk in uitvoering.
Onze aanbevolen besturingssystemen:
- Moet open-source zijn.
- Moet regelmatig software en Linux kernel updates ontvangen.
- Linux distributions must support [Wayland](os/linux-overview.md#wayland).
- Moet tijdens de installatie volledige schijfversleuteling ondersteunen.
- Mag regelmatige releases niet langer dan 1 jaar bevriezen. Wij [raden](os/linux-overview.md#release-cycle) "Long Term Support" of "stabiele" distro-uitgaven niet aan voor desktopgebruik.
- Moet een grote verscheidenheid aan hardware ondersteunen.
In addition, [our standard criteria](about/criteria.md) for recommended projects still applies. **Please note we are not affiliated with any of the projects we recommend.**

48
i18n/nl/os/android-overview.md
View File

@@ -4,9 +4,13 @@ icon: simple/android
description: Android is een open-source besturingssysteem met sterke beveiliging, waardoor het onze topkeuze is voor telefoons.
---
Android is een veilig besturingssysteem met sterke [app sandboxing](https://source.android.com/security/app-sandbox), [Verified Boot](https://source.android.com/security/verifiedboot) (AVB), en een robuust [permission](https://developer.android.com/guide/topics/permissions/overview) control system.
![Android logo](../assets/img/android/android.svg){ align=right }
## Het kiezen van een Android distributie
The **Android Open Source Project** is a secure mobile operating system featuring strong [app sandboxing](https://source.android.com/security/app-sandbox), [Verified Boot](https://source.android.com/security/verifiedboot) (AVB), and a robust [permission](https://developer.android.com/guide/topics/permissions/overview) control system.
## Our Advice
### Het kiezen van een Android distributie
Wanneer je een Androidtelefoon koopt, wordt het standaardbesturingssysteem van het toestel vaak geleverd met een indringende integratie met apps en diensten die geen deel uitmaken van het [Android Open-Source Project](https://source.android.com/). Een voorbeeld hiervan zijn Google Play Services, die onherroepelijke rechten heeft om toegang te krijgen tot jouw bestanden, contactenopslag, oproeplogs, sms-berichten, locatie, camera, microfoon, hardware-identificaties, enzovoort. Deze apps en diensten vergroten het aanvalsoppervlak van jouw toestel en zijn de bron van diverse privacyproblemen met Android.
@@ -16,7 +20,7 @@ Idealiter, wanneer je een aangepaste Android distributie kiest, moet je ervoor z
[Onze Android Systeemaanbevelingen :material-arrow-right-drop-circle:](../android.md ""){.md-button}
## Rooting vermijden
### Rooting vermijden
[Rooten van](https://en.wikipedia.org/wiki/Rooting_(Android)) Android-telefoons kan de veiligheid aanzienlijk verminderen omdat het het volledige [Android beveiligingsmodel verzwakt](https://en.wikipedia.org/wiki/Android_(operating_system)#Security_and_privacy). Dit kan de privacy verminderen mocht er een exploit zijn die door de verminderde beveiliging wordt geholpen. Bij veelgebruikte rootingmethoden wordt rechtstreeks met de opstartpartitie geknoeid, waardoor het onmogelijk is om een succesvolle Verified Boot uit te voeren. Apps die root vereisen zullen ook de systeempartitie wijzigen, wat betekent dat Verified Boot uitgeschakeld zou moeten blijven. Als root direct in de gebruikersinterface wordt blootgesteld, wordt ook het [aanvalsoppervlak](https://en.wikipedia.org/wiki/Attack_surface) van jouw apparaat vergroot en kan het helpen bij [privilege-escalatie](https://en.wikipedia.org/wiki/Privilege_escalation) kwetsbaarheden en omzeilen van SELinux-beleidslijnen.
@@ -26,7 +30,21 @@ AFWall+ werkt op basis van de [packet filtering](https://en.wikipedia.org/wiki/F
Wij geloven niet dat de veiligheidsoffers die gemaakt worden door het rooten van een telefoon, de twijfelachtige privacyvoordelen van die apps waard zijn.
## Geverifieerde boot
### Install Updates
Het is belangrijk om geen [end-of-life](https://endoflife.date/android) versie van Android te gebruiken. Nieuwere versies van Android krijgen niet alleen beveiligingsupdates voor het besturingssysteem, maar ook belangrijke updates die privacy verbeteren.
For example, [prior to Android 10](https://developer.android.com/about/versions/10/privacy/changes) any apps with the [`READ_PHONE_STATE`](https://developer.android.com/reference/android/Manifest.permission#READ_PHONE_STATE) permission could access sensitive and unique serial numbers of your phone such as [IMEI](https://en.wikipedia.org/wiki/International_Mobile_Equipment_Identity), [MEID](https://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_equipment_identifier), or your SIM card's [IMSI](https://en.wikipedia.org/wiki/International_mobile_subscriber_identity); whereas now they must be system apps to do so. Systeem-apps worden alleen geleverd door de OEM of de Android-distributie.
### Sharing Media
You can avoid giving many apps permission to access your media with Android's built-in sharing features. Many applications allow you to "share" a file with them for media upload.
For example, if you want to post a picture to Discord you can open your file manager or gallery and share that picture with the Discord app, instead of granting Discord full access to your media and photos.
## Security Protections
### Geverifieerde boot
[Geverifieerde Boot](https://source.android.com/security/verifiedboot) is een belangrijk onderdeel van het Android-beveiligingsmodel. Het biedt bescherming tegen [evil maid](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_maid_attack) aanvallen, malware persistentie, en zorgt ervoor dat beveiligingsupdates niet kunnen worden gedowngraded met [rollback protection](https://source.android.com/security/verifiedboot/verified-boot#rollback-protection).
@@ -38,7 +56,7 @@ OEM's zijn helaas alleen verplicht om de verspreiding van geverifieerde Boot op
Veel OEM's hebben ook een gebroken uitvoering van Verified Boot waar je je bewust van moet zijn buiten hun marketing. De Fairphone 3 en 4 zijn bijvoorbeeld standaard niet veilig, aangezien de [standaard bootloader vertrouwt op de publieke AVB signing key](https://forum.fairphone.com/t/bootloader-avb-keys-used-in-roms-for-fairphone-3-4/83448/11). Dit breekt geverifieerd opstarten op een standaard Fairphone toestel, omdat het systeem alternatieve Android besturingssystemen zoals (zoals /e/) [zal opstarten zonder enige waarschuwing](https://source.android.com/security/verifiedboot/boot-flow#locked-devices-with-custom-root-of-trust) over aangepast besturingssysteem gebruik.
## Firmware-updates
### Firmware-updates
Firmware-updates zijn van cruciaal belang voor het behoud van de veiligheid en zonder deze updates kan uw toestel niet veilig zijn. OEM's hebben ondersteuningsovereenkomsten met hun partners om de closed-source componenten voor een beperkte ondersteuningsperiode te leveren. Deze worden gedetailleerd beschreven in de maandelijkse [Android Security Bulletins](https://source.android.com/security/bulletin).
@@ -48,11 +66,7 @@ EOL-apparaten die niet langer door de SoC-fabrikant worden ondersteund, kunnen g
Fairphone, bijvoorbeeld, brengt hun toestellen op de markt met een ondersteuning van 6 jaar. De SoC (Qualcomm Snapdragon 750G op de Fairphone 4) heeft echter een aanzienlijk kortere EOL-datum. Dit betekent dat de firmware-beveiligingsupdates van Qualcomm voor de Fairphone 4 in september 2023 aflopen, ongeacht of Fairphone doorgaat met het uitbrengen van software-beveiligingsupdates.
## Android-versies
Het is belangrijk om geen [end-of-life](https://endoflife.date/android) versie van Android te gebruiken. Nieuwere versies van Android krijgen niet alleen beveiligingsupdates voor het besturingssysteem, maar ook belangrijke updates die privacy verbeteren. Bijvoorbeeld, [vóór Android 10](https://developer.android.com/about/versions/10/privacy/changes) konden alle apps met de toestemming [`READ_PHONE_STATE`](https://developer.android.com/reference/android/Manifest.permission#READ_PHONE_STATE) toegang krijgen tot gevoelige en unieke serienummers van uw telefoon, zoals [IMEI](https://en.wikipedia.org/wiki/International_Mobile_Equipment_Identity), [MEID](https://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_equipment_identifier), en uw SIM-kaart [IMSI](https://en.wikipedia.org/wiki/International_mobile_subscriber_identity). Nu moeten dat systeem-apps zijn om dit te kunnen doen. Systeem-apps worden alleen geleverd door de OEM of de Android-distributie.
## Android-machtigingen
### Android-machtigingen
[Machtigingen op Android](https://developer.android.com/guide/topics/permissions/overview) geven je controle over waar apps toegang tot toe krijgen. Google brengt regelmatig [verbeteringen aan](https://developer.android.com/about/versions/11/privacy/permissions) in het machtigingssysteem in elke opeenvolgende versie. Alle apps die je installeert zijn strikt [sandboxed](https://source.android.com/security/app-sandbox), daarom is het niet nodig om antivirus apps te installeren.
@@ -93,17 +107,15 @@ Een app kan een toestemming vragen voor een specifieke functie die hij heeft. Bi
Privacy-vriendelijke apps zoals [Bitwarden](https://reports.exodus-privacy.eu.org/en/reports/com.x8bit.bitwarden/latest/) kunnen sommige trackers tonen zoals [Google Firebase Analytics](https://reports.exodus-privacy.eu.org/en/trackers/49/). Deze bibliotheek bevat [Firebase Cloud Messaging](https://en.wikipedia.org/wiki/Firebase_Cloud_Messaging) die [pushmeldingen](https://en.wikipedia.org/wiki/Push_technology) in apps kan bieden. Dit [is het geval](https://fosstodon.org/@bitwarden/109636825700482007) met Bitwarden. Dat betekent niet dat Bitwarden alle analysefuncties gebruikt die Google Firebase Analytics biedt.
## Mediatoegang
## Privacy Features
Heel wat toepassingen laten je toe een bestand te "delen" met hen voor het uploaden van media. Als je bijvoorbeeld een foto naar Twitter wilt tweeten, geef Twitter dan geen toegang tot jouw "media en foto's", want dan heeft het toegang tot al jouw foto's. Ga in plaats daarvan naar je bestandsbeheerder (documentsUI), houd de foto vast en deel hem dan met Twitter.
## Gebruikers Profielen
### Gebruikers Profielen
Meervoudige gebruikersprofielen zijn te vinden in **Instellingen** → **Systeem** → **Meervoudige gebruikers** en zijn de eenvoudigste manier om te isoleren in Android.
Met gebruikersprofielen kun je beperkingen opleggen aan een specifiek profiel, zoals: bellen, sms'en of apps installeren op het toestel. Elk profiel wordt versleuteld met zijn eigen versleutelingscode en heeft geen toegang tot de gegevens van andere profielen. Zelfs de eigenaar van het apparaat kan de gegevens van andere profielen niet bekijken zonder hun wachtwoord te kennen. Meervoudige gebruikersprofielen zijn een veiligere methode van isolatie.
## Werkprofiel
### Werkprofiel
[Werkprofielen](https://support.google.com/work/android/answer/6191949) zijn een andere manier om afzonderlijke apps te isoleren en kunnen handiger zijn dan afzonderlijke gebruikersprofielen.
@@ -113,15 +125,15 @@ Het werkprofiel is afhankelijk van een apparaatcontroller om te kunnen functione
Deze methode is over het algemeen minder veilig dan een secundair gebruikersprofiel; het biedt je echter wel het gemak dat je tegelijkertijd apps kunt uitvoeren in zowel het werk- als het persoonlijke profiel.
## VPN Killswitch
### VPN Killswitch
Android 7 en hoger ondersteunt een VPN killswitch en het is beschikbaar zonder de noodzaak om apps van derden te installeren. Deze functie kan lekken voorkomen als de VPN wordt verbroken. Het kan gevonden worden in :gear: **Instellingen** → **Netwerk & internet** → **VPN** → :gear: → **Blokkeer verbindingen zonder VPN**.
## Globale schakelaars
### Globale schakelaars
Moderne Android-toestellen hebben globale toggles voor het uitschakelen van Bluetooth en locatiediensten. Android 12 introduceerde toggles voor de camera en microfoon. Wanneer u deze functies niet gebruikt, raden wij je aan ze uit te schakelen. Apps kunnen geen gebruik maken van uitgeschakelde functies (zelfs niet als daarvoor individuele toestemming is verleend) totdat ze weer zijn ingeschakeld.
## Google
## Google Services
Als je een apparaat gebruikt met Google-diensten, hetzij ujouw standaard besturingssysteem of een besturingssysteem dat Google Play Services veilig sandboxed zoals GrapheneOS, zijn er een aantal extra wijzigingen die je kunt aanbrengen om jouw privacy te verbeteren. We raden nog steeds aan om Google diensten volledig te vermijden, of om Google Play diensten te beperken tot een specifiek gebruiker/werkprofiel door een apparaatcontroller zoals *Shelter* te combineren met GrapheneOS's Sandboxed Google Play.

213
i18n/nl/os/ios-overview.md Normal file
View File

@@ -0,0 +1,213 @@
---
title: iOS Overview
icon: simple/apple
description: iOS is a mobile operating system developed by Apple for the iPhone.
---
**iOS** and **iPadOS** are proprietary mobile operating systems developed by Apple for their iPhone and iPad products, respectively. If you have an Apple mobile device, you can increase your privacy by disabling some built-in telemetry features, and hardening some privacy and security settings which are built in to the system.
## Privacy Notes
iOS devices are frequently praised by security experts for their robust data protection and adherence to modern best-practices. However, the restrictiveness of Apple's ecosystem—particularly with their mobile devices—does still hamper privacy in a number of ways.
We generally consider iOS to provide better than average privacy and security protections for most people, compared to stock Android devices from any manufacturer. However, you can achieve even higher standards of privacy with a [custom Android operating system](../android.md) like GrapheneOS, if you want or need to be completely independent of Apple or Google's cloud services.
### Activation Lock
All iOS devices must be checked against Apple's Activation Lock servers when they are initially set up or reset, meaning an internet connection is **required** to use an iOS device.
### Mandatory App Store
The only source for apps on iOS is Apple's App Store, which requires an Apple ID to access. This means that Apple has a record of every app you install on your device, and can likely tie that information to your actual identity if you provide the App Store with a payment method.
### Invasive Telemetry
Apple has historically had problems with properly anonymizing their telemetry on iOS. [In 2019](https://www.theguardian.com/technology/2019/jul/26/apple-contractors-regularly-hear-confidential-details-on-siri-recordings), Apple was found to transmit Siri recordings—some containing highly confidential information—to their servers for manual review by third-party contractors. While they temporarily stopped that program after that practice was [widely reported on](https://www.theverge.com/2019/8/23/20830120/apple-contractors-siri-recordings-listening-1000-a-day-globetech-microsoft-cortana), the problem wasn't completely resolved [until 2021](https://www.theguardian.com/technology/2021/jun/07/apple-overhauls-siri-to-address-privacy-concerns-and-improve-performance).
More recently, Apple has been found to [transmit analytics even when analytics sharing is disabled](https://gizmodo.com/apple-iphone-analytics-tracking-even-when-off-app-store-1849757558) on iOS, and this data [appears](https://twitter.com/mysk_co/status/1594515229915979776) to be easily linked to unique iCloud account identifiers despite supposedly being anonymous. Apple has not fixed [these problems](https://gizmodo.com/clarence-thomas-aide-venmo-laywers-supreme-court-1850631585) as of July 2023.
## Aanbevolen configuratie
### iCloud
The majority of privacy and security concerns with Apple products are related to their cloud services, not their hardware or software. When you use Apple services like iCloud, most of your information is stored on their servers and secured with keys which Apple has access to by default. You can check [Apple's documentation](https://support.apple.com/HT202303) for information on which services are end-to-end encrypted. Anything listed as "in transit" or "on server" means it's possible for Apple to access that data without your permission. This level of access has occasionally been abused by law enforcement to get around the fact that your data is otherwise securely encrypted on your device, and of course Apple is vulnerable to data breaches like any other company.
Therefore, if you do use iCloud you should [enable **Advanced Data Protection**](https://support.apple.com/HT212520). This encrypts nearly all of your iCloud data with keys stored on your devices (end-to-end encryption), rather than Apple's servers, so that your iCloud data is secured in the event of a data breach, and otherwise hidden from Apple.
The encryption used by Advanced Data Protection, while strong, [is not *quite* as robust](https://discuss.privacyguides.net/t/apple-advances-user-security-with-powerful-new-data-protections/10778/4) as the encryption offered by other [cloud services](../cloud.md), particularly when it comes to iCloud Drive. While we strongly encourage using Advanced Data Protection if you use iCloud, we would also suggest considering finding an alternative to iCloud from a more [privacy-focused service provider](../tools.md), although it is unlikely most people would be impacted by these encryption quirks.
You can also protect your data by limiting what you sync to iCloud in the first place. At the top of the **Settings** app, you'll see your name and profile picture if you are signed in to iCloud. Select that, then **iCloud**, and turn off the switches for any services you don't want to sync to iCloud. You may see third-party apps listed under **Show All** if they sync to iCloud, which you can disable here.
#### iCloud+
A paid **iCloud+** subscription (with any iCloud storage plan) comes with some privacy-protecting functionality. While these may provide adequate service for current iCloud customers, we wouldn't recommend purchasing an iCloud+ plan over a [VPN](../vpn.md) and [standalone email aliasing service](../email.md#email-aliasing-services) just for these features alone.
**Private Relay** is a proxy service which relays your Safari traffic through two servers: one owned by Apple and one owned by a third-party provider (including Akamai, Cloudflare, and Fastly). In theory this should prevent any single provider in the chain—including Apple—from having full visibility into which websites you visit while connected. Unlike a full VPN, Private Relay does not protect traffic from your apps outside of Safari.
**Hide My Email** is Apple's email aliasing service. You can create an email aliases for free when you *Sign In With Apple* on a website or app, or generate unlimited aliases on demand with a paid iCloud+ plan. Hide My Email has the advantage of using the `@icloud.com` domain for its aliases, which may be less likely to be blocked compared to other email aliasing services, but does not offer functionality offered by standalone services such as automatic PGP encryption or multiple mailbox support.
#### Media & Purchases
At the top of the **Settings** app, you'll see your name and profile picture if you are signed in to an Apple ID. Select that, then select **Media & Purchases** > **View Account**.
- [ ] Turn off **Personalized Recommendations**
#### Find My
**Find My** is a service that lets you track your Apple devices and share your location with your friends and family. It also allows you to wipe your device remotely in case it is stolen, preventing a thief from accessing your data. Your Find My [location data is E2EE](https://www.apple.com/legal/privacy/data/en/find-my/) when:
- Your location is shared with a family member or friend, and you both use iOS 15 or greater.
- Your device is offline and is located by the Find My Network.
Your location data is not E2EE when your device is online and you use Find My iPhone remotely to locate your device. You will have to make the decision whether these trade-offs are worth the anti-theft benefits of Activation Lock.
At the top of the **Settings** app, you'll see your name and profile picture if you are signed in to an Apple ID. Select that, then select **Find My**. Here you can choose whether to enable or disable Find My location features.
### Instellingen
Many other privacy-related settings can be found in the **Settings** app.
#### Airplane Mode
Enabling **Airplane Mode** stops your phone from contacting cell towers. You will still be able to connect to Wi-Fi and Bluetooth, so whenever you are connected to Wi-Fi you can turn this setting on.
#### Wi-Fi
You can enable hardware address randomization to protect you from tracking across Wi-Fi networks. On the network you are currently connected to, press the :material-information: button:
- [x] Turn on **Private Wi-Fi Address**
You also have the option to **Limit IP Address Tracking**. This is similar to iCloud Private Relay but only affects connections to "known trackers." Because it only affects connections to potentially malicious servers, this setting is probably fine to leave enabled, but if you don't want *any* traffic to be routed through Apple's servers, you should turn it off.
#### Bluetooth
**Bluetooth** should be disabled when you aren't using it as it increases your attack surface. Disabling Bluetooth (or Wi-Fi) via the Control Center only disables it temporarily: you must switch it off in Settings for disabling it to remain effective.
- [ ] Turn off **Bluetooth**
#### General
Your iPhone's device name will by default contain your first name, and this will be visible to anyone on networks you connect to. You should change this to something more generic, like "iPhone." Select **About** > **Name** and enter the device name you prefer.
It is important to install **Software Updates** frequently to get the latest security fixes. You can enable **Automatic Updates** to keep your phone up-to-date without needing to constantly check for updates. Select **Software Update** > **Automatic Updates**:
- [x] Turn on **Download iOS Updates**
- [x] Turn on **Install iOS Updates**
- [x] Turn on **Security Responses & System Files**
**AirDrop** allows you to easily transfer files, but it can allow strangers to send you files you do not want.
- [x] Select **AirDrop** > **Receiving Off**
**AirPlay** lets you seamlessly stream content from your iPhone to a TV; however, you might not always want this. Select **AirPlay & Handoff** > **Automatically AirPlay to TVs**:
- [x] Select **Never** or **Ask**
**Background App Refresh** allows your apps to refresh their content while you're not using them. This may cause them to make unwanted connections. Turning this off can also save battery life, but it may affect an app's ability to receive updated information, particularly weather and messaging apps.
Select **Background App Refresh** and switch off any apps you don't want to continue refreshing in the background. If you don't want any apps to refresh in the background, you can select **Background App Refresh** again and turn it **Off**.
#### Siri & Search
If you don't want anyone to be able to control your phone with Siri when it is locked, you can turn that off here.
- [ ] Turn off **Allow Siri When Locked**
#### Face ID/Touch ID & Passcode
Setting a strong password on your phone is the most important step you can take for physical device security. You'll have to make tradeoffs here between security and convenience: A longer password will be annoying to type in every time, but a shorter password or PIN will be easier to guess. Setting up Face ID or Touch ID along with a strong password can be a good compromise between usability and security.
Select **Turn Passcode On** or **Change Passcode** > **Passcode Options** > **Custom Alphanumeric Code**. Make sure that you create a [secure password](https://www.privacyguides.org/basics/passwords-overview/).
If you wish to use Face ID or Touch ID, you can go ahead and set it up now. Your phone will use the password you set up earlier as a fallback in case your biometric verification fails. Biometric unlock methods are primarily a convenience, although they do stop surveillance cameras or people over your shoulder from watching you input your passcode.
If you use biometrics, you should know how to turn them off quickly in an emergency. Holding down the side or power button and *either* volume button until you see the Slide to Power Off slider will disable biometrics, requiring your passcode to unlock. Your passcode will also be required after device restarts.
On some older devices, you may have to press the power button five times to disable biometrics instead, or for devices with Touch ID you may just have to hold down the power button and nothing else. Make sure you try this in advance so you know which method works for your device.
**Allow Access When Locked** gives you options for what you can allow when your phone is locked. The more of these options you disable, the less someone without your password can do, but the less convenient it will be for you. Pick and choose which of these you don't want someone to have access to if they get their hands on your phone.
- [ ] Turn off **Today View and Search**
- [ ] Turn off **Notification Center**
- [ ] Turn off **Control Center**
- [ ] Turn off **Lock Screen Widgets**
- [ ] Turn off **Siri**
- [ ] Turn off **Reply with Message**
- [ ] Turn off **Home Control**
- [ ] Turn off **Wallet**
- [ ] Turn off **Return Missed Calls**
- [ ] Turn off **USB Accessories**
iPhones are already resistant to brute-force attacks by making you wait long periods of time after multiple failed attempts; however, there have historically been exploits to get around this. To be extra safe, you can set your phone to wipe itself after 10 failed passcode attempts.
!!! warning
With this setting enabled, someone could intentionally wipe your phone by entering the wrong password many times. Make sure you have proper backups and only enable this setting if you feel comfortable with it.
- [x] Turn on **Erase Data**
#### Privacy
**Location Services** allows you to use features like Find My and Maps. If you don't need these features, you can disable Location Services. Alternatively, you can review and pick which apps can use your location here. Select **Location Services**:
- [ ] Turn off **Location Services**
You can decide to allow apps to request to **track** you here. Disabling this disallows all apps from tracking you with your phone's advertising ID. Select **Tracking**:
- [ ] Turn off **Allow Apps to Request to Track**
You should turn off **Research Sensor & Usage Data** if you don't wish to participate in studies. Select **Research Sensor & Usage Data**:
- [ ] Turn off **Sensor & Usage Data Collection**
**Safety Check** allows you to quickly view and revoke certain people and apps that might have permission to access your data. Here you can perform an **Emergency Reset**, immediately resetting permissions for all people and apps which might have access to device resources, and you can **Manage Sharing & Access** which allows you to go through and customize who and what has access to your device and account resources.
You should disable analytics if you don't wish to send Apple usage data. Select **Analytics & Improvements**:
- [ ] Turn off **Share iPhone Analytics** or **Share iPhone & Watch Analytics**
- [ ] Turn off **Share iCloud Analytics**
- [ ] Turn off **Improve Fitness+**
- [ ] Turn off **Improve Safety**
- [ ] Turn off **Improve Siri & Dictation**
Disable **Personalized Ads** if you don't want targeted ads. Select **Apple Advertising**
- [ ] Turn off **Personalized Ads**
**App Privacy Report** is a built-in tool that allows you to see which permissions your apps are using. Select **App Privacy Report**:
- [x] Select **Turn On App Privacy Report**
[Lockdown Mode](https://blog.privacyguides.org/2022/10/27/macos-ventura-privacy-security-updates/#lockdown-mode) is a security setting you can enable to make your phone more resistant to attacks. Be aware that certain apps and features [won't work](https://support.apple.com/en-us/HT212650) as they do normally.
- [x] Select **Turn On Lockdown Mode**
## Additional Advice
### E2EE Calls
Normal phone calls made with the Phone app through your carrier are not E2EE. Both FaceTime Video and FaceTime Audio calls are E2EE, or you can use [another app](../real-time-communication.md) like Signal.
### Avoid Jailbreaking
Jailbreaking an iPhone undermines its security and makes you vulnerable. Running untrusted, third-party software could cause your device to be infected with malware.
### Encrypted iMessage
The color of the message bubble in the Messages app indicates whether your messages are E2EE or not. A blue bubble indicates that you're using iMessage with E2EE, while a green bubble indicates they're using the outdated SMS and MMS protocols. Currently, the only way to get E2EE in Messages is for both parties to be using iMessage on Apple devices.
If either you or your messaging partner have iCloud Backup enabled without Advanced Data Protection, the encryption key will be stored on Apple's servers, meaning they can access your messages. Additionally, iMessage's key exchange is not as secure as alternative implementations, like Signal (which allows you to view the recipients key and verify by QR code), so it shouldn't be relied on for particularly sensitive communications.
### Blacking Out Faces/Information
If you need to hide information in a photo, you can use Apple's built-in tools to do so. Open the photo you want to edit, press edit in the top right corner of the screen, then press the markup symbol at the top right. Press the plus at the bottom right of the screen, then press the rectangle icon. Now, you can place a rectangle anywhere on the image. Make sure to press the shape icon at the bottom left and select the filled-in rectangle. **Don't** use the highlighter to obfuscate information, because its opacity is not quite 100%.
### iOS Betas
Apple always makes beta versions of iOS available early for those that wish to help find and report bugs. We don't recommend installing beta software on your phone. Beta releases are potentially unstable and could have undiscovered security vulnerabilities.
## Security Highlights
### Before First Unlock
If your threat model includes forensic tools and you want to minimize the chance of exploits being used to access your phone, you should restart your device frequently. The state *after* a reboot but *before* unlocking your device is referred to as "Before First Unlock" (BFU), and when your device is in that state it makes it [significantly more difficult](https://belkasoft.com/checkm8_glossary) for forensic tools to exploit vulnerabilities to access your data. This BFU state allows you to receive notifications for calls, texts, and alarms, but most of the data on your device is still encrypted and inaccessible. This can be impractical, so consider whether these trade-offs make sense for your situation.

78
i18n/nl/os/linux-overview.md
View File

@@ -4,33 +4,45 @@ icon: simple/linux
description: Linux is een open-source, privacy-gericht desktop besturingssysteem alternatief, maar niet alle distributies zijn gelijk.
---
Vaak wordt aangenomen dat [open-source](https://en.wikipedia.org/wiki/Open-source_software) software inherent veilig is omdat de broncode beschikbaar is. Er wordt verwacht dat er regelmatig communautaire verificatie plaatsvindt; dit is echter niet altijd [het geval](https://seirdy.one/posts/2022/02/02/floss-security/). Het hangt af van een aantal factoren, zoals de activiteit van het project, de ervaring van de ontwikkelaar, de striktheid waarmee [code wordt gereviewd](https://en.wikipedia.org/wiki/Code_review), en hoe vaak aandacht wordt besteed aan specifieke delen van de [codebase](https://en.wikipedia.org/wiki/Codebase) die misschien jarenlang onaangeroerd zijn gebleven.
**Linux** is an open-source, privacy-focused desktop operating system alternative. In the face of pervasive telemetry and other privacy-encroaching technologies in mainstream operating systems, Linux desktop has remained the clear choice for people looking for total control over their computers from the ground up.
Op dit moment heeft desktop GNU/Linux enkele gebieden die beter zouden kunnen dan hun propriëtaire tegenhangers, bijv.:
- Een geverifieerde opstartketen, in tegenstelling tot Apple's [Secure Boot](https://support.apple.com/guide/security/startup-security-utility-secc7b34e5b5/web) (met [Secure Enclave](https://support.apple.com/guide/security/secure-enclave-sec59b0b31ff/1/web/1)), Android's [Verified Boot](https://source.android.com/security/verifiedboot) of Microsoft Windows's [opstartproces](https://docs.microsoft.com/en-us/windows/security/information-protection/secure-the-windows-10-boot-process) met [TPM](https://docs.microsoft.com/en-us/windows/security/information-protection/tpm/how-windows-uses-the-tpm). Deze voorzieningen en hardwaretechnologieën kunnen allemaal helpen om aanhoudende sabotage door malware of [evil maid attacks te voorkomen](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack)
- Sterke sandboxing-oplossing zoals die welke te vinden is in [macOS](https://developer.apple.com/library/archive/documentation/Security/Conceptual/AppSandboxDesignGuide/AboutAppSandbox/AboutAppSandbox.html), [ChromeOS](https://chromium.googlesource.com/chromiumos/docs/+/HEAD/sandboxing.md), en [Android](https://source.android.com/security/app-sandbox). Veelgebruikte Linux sandboxing oplossingen zoals [Flatpak](https://docs.flatpak.org/en/latest/sandbox-permissions.html) en [Firejail](https://firejail.wordpress.com/) hebben nog een lange weg te gaan
- Sterke [exploit mitigations](https://madaidans-insecurities.github.io/linux.html#exploit-mitigations)
Ondanks deze nadelen zijn desktop GNU/Linux distributies geweldig als je dat wilt:
- Vermijd telemetrie die vaak gepaard gaat met propriëtaire besturingssystemen
- Handhaving van [softwarevrijheid](https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.en.html#four-freedoms)
- Hebben speciaal gebouwde systemen zoals [Whonix](https://www.whonix.org) of [Tails](https://tails.boum.org/)
Op onze website wordt de term "Linux" doorgaans gebruikt om desktop GNU/Linux-distributies te beschrijven. Andere besturingssystemen die ook de Linux-kernel gebruiken, zoals ChromeOS, Android en Qubes OS, worden hier niet besproken.
Our website generally uses the term “Linux” to describe **desktop** Linux distributions. Other operating systems which also use the Linux kernel such as ChromeOS, Android, and Qubes OS are not discussed on this page.
[Onze Linux-aanbevelingen :material-arrow-right-drop-circle:](../desktop.md ""){.md-button}
## Privacy Notes
There are some notable privacy concerns with Linux which you should be aware of. Despite these drawbacks, desktop Linux distributions are still great for most people who want to:
- Vermijd telemetrie die vaak gepaard gaat met propriëtaire besturingssystemen
- Handhaving van [softwarevrijheid](https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.en.html#four-freedoms)
- Use privacy focused systems such as [Whonix](https://www.whonix.org) or [Tails](https://tails.boum.org/)
### Open Source Security
It is a [common misconception](../basics/common-misconceptions.md#open-source-software-is-always-secure-or-proprietary-software-is-more-secure) that Linux and other open-source software is inherently secure simply because the source code is available. There is an expectation that community verification occurs regularly, but this isn’t always [the case](https://seirdy.one/posts/2022/02/02/floss-security/).
In reality, distro security depends on a number of factors, such as project activity, developer experience, the level of rigor applied to code reviews, and how often attention is given to specific parts of the codebase that may go untouched for years.
### Missing Security Features
At the moment, desktop Linux [falls behind alternatives](https://discussion.fedoraproject.org/t/fedora-strategy-2028-proposal-fedora-linux-is-as-secure-as-macos/46899/9) like macOS or Android when it comes to certain security features. We hope to see improvements in these areas in the future.
- **Verified boot** on Linux is not as robust as alternatives such as Apple’s [Secure Boot](https://support.apple.com/guide/security/secac71d5623/web) or Android’s [Verified Boot](https://source.android.com/security/verifiedboot). Verified boot prevents persistent tampering by malware and [evil maid attacks](https://en.wikipedia.org/wiki/Evil_Maid_attack), but is still largely [unavailable on even the most advanced distributions](https://discussion.fedoraproject.org/t/has-silverblue-achieved-verified-boot/27251/3).
- **Strong sandboxing** for apps on Linux is severely lacking, even with containerized apps like Flatpaks or sandboxing solutions like Firejail. Flatpak is the most promising sandboxing utility for Linux thus far, but is still deficient in many areas and allows for [unsafe defaults](https://flatkill.org/2020/) which allow most apps to trivially bypass their sandbox.
Additionally, Linux falls behind in implementing [exploit mitigations](https://madaidans-insecurities.github.io/linux.html#exploit-mitigations) which are now standard on other operating systems, such as Arbitrary Code Guard on Windows or Hardened Runtime on macOS. Also, most Linux programs and Linux itself are coded in memory-unsafe languages. Memory corruption bugs are responsible for the [majority of vulnerabilities](https://msrc.microsoft.com/blog/2019/07/a-proactive-approach-to-more-secure-code/) fixed and assigned a CVE. While this is also true for Windows and macOS, they are quickly making progress on adopting memory-safe languages—such as Rust and Swift, respectively—while there is no similar effort to rewrite Linux in a memory-safe language like Rust.
## Uw distributie kiezen
Niet alle Linux-distributies zijn gelijk geschapen. Hoewel onze Linux-aanbevelingspagina niet bedoeld is als een gezaghebbende bron over welke distributie je zou moeten gebruiken, zijn er een paar dingen die je in gedachten moet houden bij het kiezen van de distributie die je wilt gebruiken.
Niet alle Linux-distributies zijn gelijk geschapen. Our [Linux recommendation page](../desktop.md) is not meant to be an authoritative source on which distribution you should use, but our recommendations *are* aligned with the following guidelines. These are a few things you should keep in mind when choosing a distribution:
### Vrijgave cyclus
Wij raden je ten zeerste aan distributies te kiezen die dicht bij de stabiele upstream software releases blijven, vaak aangeduid als rolling release distributies. Dit komt omdat distributies met een bevroren releasecyclus vaak de pakketversies niet bijwerken en achterlopen op beveiligingsupdates.
Voor bevroren distributies wordt van pakketbeheerders verwacht dat ze patches backporteren om kwetsbaarheden te verhelpen (Debian is zo'n [voorbeeld](https://www.debian.org/security/faq#handling)) in plaats van de software aan te passen aan de "volgende versie" die door de upstream-ontwikkelaar wordt uitgebracht. Sommige beveiligingsfixes [krijgen](https://arxiv.org/abs/2105.14565) helemaal geen [CVE](https://en.wikipedia.org/wiki/Common_Vulnerabilities_and_Exposures) (vooral minder populaire software) en komen daarom niet in de distributie met dit patchingmodel. Als gevolg daarvan worden kleine beveiligingsupdates soms uitgesteld tot de volgende grote release.
Voor bevroren distributies wordt van pakketbeheerders verwacht dat ze patches backporteren om kwetsbaarheden te verhelpen (Debian is zo'n [voorbeeld](https://www.debian.org/security/faq#handling)) in plaats van de software aan te passen aan de "volgende versie" die door de upstream-ontwikkelaar wordt uitgebracht. Some security fixes [do not](https://arxiv.org/abs/2105.14565) receive a [CVE ID](https://en.wikipedia.org/wiki/Common_Vulnerabilities_and_Exposures) (particularly less popular software) at all and therefore do not make it into the distribution with this patching model. Als gevolg daarvan worden kleine beveiligingsupdates soms uitgesteld tot de volgende grote release.
Wij geloven niet dat het een goed idee is om pakketten tegen te houden en tussentijdse patches toe te passen, aangezien dit afwijkt van de manier waarop de ontwikkelaar de software bedoeld zou kunnen hebben. [Richard Brown](https://rootco.de/aboutme/) heeft hier een presentatie over:
@@ -54,28 +66,28 @@ De Atomic update methode wordt gebruikt voor immutable distributies zoals Silver
### "Beveiligingsgerichte" distributies
Er bestaat vaak enige verwarring over "op veiligheid gerichte" distributies en "pentesting"-distributies. Een snelle zoekactie naar "de veiligste Linux-distributie" levert vaak resultaten op als Kali Linux, Black Arch en Parrot OS. Deze distributies zijn offensieve penetratietestdistributies die hulpmiddelen bundelen voor het testen van andere systemen. Ze bevatten geen "extra beveiliging" of defensieve maatregelen voor normaal gebruik.
Er bestaat vaak enige verwarring over "op veiligheid gerichte" distributies en "pentesting"-distributies. A quick search for “the most secure Linux distribution” will often give results like Kali Linux, Black Arch, or Parrot OS. Deze distributies zijn offensieve penetratietestdistributies die hulpmiddelen bundelen voor het testen van andere systemen. Ze bevatten geen "extra beveiliging" of defensieve maatregelen voor normaal gebruik.
### Arch-gebaseerde distributies
Arch-gebaseerde distributies worden niet aanbevolen voor mensen die nieuw zijn met Linux, ongeacht de distributie. Arch heeft geen distributie update mechanisme voor de onderliggende software keuzes. Als gevolg daarvan moet je op de hoogte blijven van de huidige trends en technologieën overnemen naarmate deze oudere praktijken verdringen.
Arch and Arch-based distributions are not recommended for those new to Linux (regardless of distribution) as they require regular [system maintenance](https://wiki.archlinux.org/title/System_maintenance). Arch does not have a distribution update mechanism for the underlying software choices. Als gevolg daarvan moet je op de hoogte blijven van de huidige trends en technologieën overnemen naarmate deze oudere praktijken verdringen.
Voor een veilig systeem wordt ook verwacht dat je voldoende Linux kennis hebt om de beveiliging van hun systeem goed in te stellen, zoals het aannemen van een [mandatory access control](https://en.wikipedia.org/wiki/Mandatory_access_control) systeem, het opzetten van [kernel module](https://en.wikipedia.org/wiki/Loadable_kernel_module#Security) blacklists, het harden van boot parameters, het manipuleren van [sysctl](https://en.wikipedia.org/wiki/Sysctl) parameters, en weten welke componenten ze nodig hebben zoals [Polkit](https://en.wikipedia.org/wiki/Polkit).
Iedereen die gebruik maakt van de [Arch User Repository (AUR)](https://wiki.archlinux.org/title/Arch_User_Repository), **moet zich** comfortabel voelen bij het auditen van PKGBUILDs die ze vanuit die service installeren. AUR-pakketten zijn door de gemeenschap geproduceerde inhoud en worden op geen enkele manier doorgelicht, en zijn daarom kwetsbaar voor aanvallen op de softwareketen, wat in het verleden inderdaad is gebeurd [](https://www.bleepingcomputer.com/news/security/malware-found-in-arch-linux-aur-package-repository/). AUR moet altijd met mate worden gebruikt en vaak is er veel slecht advies op verschillende pagina's die mensen zonder voldoende waarschuwing opdragen om blindelings [AUR helpers](https://wiki.archlinux.org/title/AUR_helpers) te gebruiken. Vergelijkbare waarschuwingen gelden voor het gebruik van Personal Package Archives (PPA's) van derden op Debian gebaseerde distributies of Community Projects (COPR) op Fedora.
Anyone using the [Arch User Repository (AUR)](https://wiki.archlinux.org/title/Arch_User_Repository) **must** be comfortable auditing PKGBUILDs that they download from that service. AUR-pakketten zijn door de gemeenschap geproduceerde inhoud en worden op geen enkele manier doorgelicht, en zijn daarom kwetsbaar voor aanvallen op de softwareketen, wat in het verleden inderdaad is gebeurd [](https://www.bleepingcomputer.com/news/security/malware-found-in-arch-linux-aur-package-repository/).
Als je ervaring hebt met Linux en een Arch-gebaseerde distributie wilt gebruiken, raden wij alleen Arch Linux zelf aan, niet een van zijn afgeleiden. Wij raden deze twee Arch-derivaten specifiek af:
The AUR should always be used sparingly, and often there is a lot of bad advice on various pages which direct people to blindly use [AUR helpers](https://wiki.archlinux.org/title/AUR_helpers) without sufficient warning. Vergelijkbare waarschuwingen gelden voor het gebruik van Personal Package Archives (PPA's) van derden op Debian gebaseerde distributies of Community Projects (COPR) op Fedora.
If you are experienced with Linux and wish to use an Arch-based distribution, we generally recommend mainline Arch Linux over any of its derivatives.
Additionally, we recommend **against** these two Arch derivatives specifically:
- **Manjaro**: Deze distributie houdt pakketten 2 weken achter om er zeker van te zijn dat hun eigen veranderingen niet kapot gaan, niet om er zeker van te zijn dat upstream stabiel is. Wanneer AUR pakketten worden gebruikt, worden ze vaak gebouwd tegen de laatste [bibliotheken](https://en.wikipedia.org/wiki/Library_(computing)) uit Arch's repositories.
- **Garuda**: Zij gebruiken [Chaotic-AUR](https://aur.chaotic.cx/) die automatisch en blindelings pakketten compileert uit de AUR. Er is geen verificatieproces om ervoor te zorgen dat de AUR-pakketten niet te lijden hebben van aanvallen op de toeleveringsketen.
### Kicksecure
Hoewel we sterk afraden om verouderde distributies zoals Debian te gebruiken, als je besluit om het te gebruiken, stellen we voor dat je [](https://www. kicksecure. com/wiki/Debian) omzet in [Kicksecure](https://www.kicksecure.com/). Kicksecure is, in oversimplistische termen, een verzameling scripts, configuraties en pakketten die het aanvalsoppervlak van Debian aanzienlijk verkleinen. Het dekt standaard een heleboel aanbevelingen voor privacy en hardening.
### Linux-libre kernel en "Libre" distributies
We strongly recommend **against** using the Linux-libre kernel, since it [removes security mitigations](https://www.phoronix.com/news/GNU-Linux-Libre-5.7-Released) and [suppresses kernel warnings](https://news.ycombinator.com/item?id=29674846) about vulnerable microcode for ideological reasons.
We recommend **against** using the Linux-libre kernel, since it [removes security mitigations](https://www.phoronix.com/news/GNU-Linux-Libre-5.7-Released) and [suppresses kernel warnings](https://news.ycombinator.com/item?id=29674846) about vulnerable microcode.
## Algemene aanbevelingen
@@ -87,11 +99,13 @@ De meeste Linux-distributies hebben een optie in het installatieprogramma om [LU
### Wissel
Consider using [ZRAM](https://wiki.archlinux.org/title/Zram#Using_zram-generator) or [encrypted swap](https://wiki.archlinux.org/title/Dm-crypt/Swap_encryption) instead of unencrypted swap to avoid potential security issues with sensitive data being pushed to [swap space](https://en.wikipedia.org/wiki/Memory_paging). Op Fedora gebaseerde distributies [gebruiken standaard ZRAM](https://fedoraproject.org/wiki/Changes/SwapOnZRAM).
Consider using [ZRAM](https://wiki.archlinux.org/title/Zram#Using_zram-generator) instead of a traditional swap file or partition to avoid writing potentially sensitive memory data to persistent storage (and improve performance). Fedora-based distributions [use ZRAM by default](https://fedoraproject.org/wiki/Changes/SwapOnZRAM).
If you require suspend-to-disk (hibernation) functionality, you will still need to use a traditional swap file or partition. Make sure that any swap space you do have on a persistent storage device is [encrypted](https://wiki.archlinux.org/title/Dm-crypt/Swap_encryption) at a minimum to mitigate some of these threats.
### Wayland
We raden aan een desktopomgeving te gebruiken die het [Wayland](https://en.wikipedia.org/wiki/Wayland_(display_server_protocol)) weergaveprotocol ondersteunt, aangezien het ontwikkeld is met beveiliging [in gedachten](https://lwn.net/Articles/589147/). Zijn voorganger, [X11](https://en.wikipedia.org/wiki/X_Window_System), ondersteunt geen GUI isolatie, waardoor alle vensters [scherm kunnen opnemen, loggen en invoer injecteren in andere vensters](https://blog.invisiblethings.org/2011/04/23/linux-security-circus-on-gui-isolation.html), waardoor elke poging tot sandboxing zinloos wordt. Hoewel er opties zijn om geneste X11 te doen, zoals [Xpra](https://en.wikipedia.org/wiki/Xpra) of [Xephyr](https://en.wikipedia.org/wiki/Xephyr), komen ze vaak met negatieve prestatiegevolgen en zijn ze niet handig op te zetten en hebben ze geen voorkeur boven Wayland.
We recommend using a desktop environment that supports the [Wayland](https://en.wikipedia.org/wiki/Wayland_(display_server_protocol)) display protocol, as it was developed with security [in mind](https://lwn.net/Articles/589147/). Its predecessor ([X11](https://en.wikipedia.org/wiki/X_Window_System)) does not support GUI isolation, which allows any window to [record, log, and inject inputs in other windows](https://blog.invisiblethings.org/2011/04/23/linux-security-circus-on-gui-isolation.html), making any attempt at sandboxing futile. While there are options to do nested X11 such as [Xpra](https://en.wikipedia.org/wiki/Xpra) or [Xephyr](https://en.wikipedia.org/wiki/Xephyr), they often come with negative performance consequences, and are neither convenient to set up nor preferable over Wayland.
Gelukkig hebben veelgebruikte omgevingen zoals [GNOME](https://www.gnome.org), [KDE](https://kde.org), en de window manager [Sway](https://swaywm.org) ondersteuning voor Wayland. Some distributions like Fedora and Tumbleweed use it by default, and some others may do so in the future as X11 is in [hard maintenance mode](https://www.phoronix.com/news/X.Org-Maintenance-Mode-Quickly). Als je een van deze omgevingen gebruikt is het zo eenvoudig als het selecteren van de "Wayland" sessie bij de desktop display manager ([GDM](https://en.wikipedia.org/wiki/GNOME_Display_Manager), [SDDM](https://en.wikipedia.org/wiki/Simple_Desktop_Display_Manager)).
@@ -99,15 +113,15 @@ Wij raden **aan tegen** door desktop omgevingen of window managers te gebruiken
### Eigen firmware (Microcode Updates)
Linux-distributies zoals die van [Linux-libre](https://en.wikipedia.org/wiki/Linux-libre) of DIY (Arch Linux) worden niet geleverd met de propriëtaire [microcode](https://en.wikipedia.org/wiki/Microcode) updates die vaak kwetsbaarheden patchen. Enkele opmerkelijke voorbeelden van deze kwetsbaarheden zijn [Spectre](https://en.wikipedia.org/wiki/Spectre_(security_vulnerability)), [Meltdown](https://en.wikipedia.org/wiki/Meltdown_(security_vulnerability)), [SSB](https://en.wikipedia.org/wiki/Speculative_Store_Bypass), [Foreshadow](https://en.wikipedia.org/wiki/Foreshadow), [MDS](https://en.wikipedia.org/wiki/Microarchitectural_Data_Sampling), [SWAPGS](https://en.wikipedia.org/wiki/SWAPGS_(security_vulnerability)), en andere [hardwarekwetsbaarheden](https://www.kernel.org/doc/html/latest/admin-guide/hw-vuln/index.html).
Some Linux distributions (such as [Linux-libre](https://en.wikipedia.org/wiki/Linux-libre)-based or DIY distros) don’t come with the proprietary [microcode](https://en.wikipedia.org/wiki/Microcode) updates which patch critical security vulnerabilities. Enkele opmerkelijke voorbeelden van deze kwetsbaarheden zijn [Spectre](https://en.wikipedia.org/wiki/Spectre_(security_vulnerability)), [Meltdown](https://en.wikipedia.org/wiki/Meltdown_(security_vulnerability)), [SSB](https://en.wikipedia.org/wiki/Speculative_Store_Bypass), [Foreshadow](https://en.wikipedia.org/wiki/Foreshadow), [MDS](https://en.wikipedia.org/wiki/Microarchitectural_Data_Sampling), [SWAPGS](https://en.wikipedia.org/wiki/SWAPGS_(security_vulnerability)), en andere [hardwarekwetsbaarheden](https://www.kernel.org/doc/html/latest/admin-guide/hw-vuln/index.html).
Wij **bevelen** ten zeerste aan dat je de microcode-updates installeert, aangezien jouw CPU al vanaf de fabriek op de eigen microcode draait. Fedora en openSUSE hebben beide standaard de microcode updates toegepast.
We **highly recommend** that you install microcode updates, as they contain important security patches for the CPU which can not be fully mitigated in software alone. Fedora en openSUSE hebben beide standaard de microcode updates toegepast.
### Updates
De meeste Linux-distributies zullen automatisch updates installeren of u eraan herinneren om dat te doen. Het is belangrijk om jouw besturingssysteem up-to-date te houden, zodat jouw software wordt gepatcht wanneer een kwetsbaarheid wordt gevonden.
Sommige distributies (vooral die gericht zijn op gevorderde gebruikers) zijn aan de kale kant en verwachten dat je dingen zelf doet (bijvoorbeeld Arch of Debian). Hiervoor moet de "pakketbeheerder" (`apt`, `pacman`, `dnf`, enz.) handmatig worden uitgevoerd om belangrijke beveiligingsupdates te ontvangen.
Some distributions (particularly those aimed at advanced users) are more bare bones and expect you to do things yourself (e.g. Arch or Debian). Hiervoor moet de "pakketbeheerder" (`apt`, `pacman`, `dnf`, enz.) handmatig worden uitgevoerd om belangrijke beveiligingsupdates te ontvangen.
Bovendien downloaden sommige distributies firmware-updates niet automatisch. Daarvoor moet je [`fwupd`](https://wiki.archlinux.org/title/Fwupd)installeren.
@@ -115,7 +129,7 @@ Bovendien downloaden sommige distributies firmware-updates niet automatisch. Daa
### MAC-adres randomisatie
Veel desktop Linux distributies (Fedora, openSUSE, enz.) worden geleverd met [NetworkManager](https://en.wikipedia.org/wiki/NetworkManager), om Ethernet en Wi-Fi instellingen te configureren.
Many desktop Linux distributions (Fedora, openSUSE, etc.) come with [NetworkManager](https://en.wikipedia.org/wiki/NetworkManager) to configure Ethernet and Wi-Fi settings.
Het is mogelijk om [te randomiseren](https://fedoramagazine.org/randomize-mac-address-nm/) het [MAC adres](https://en.wikipedia.org/wiki/MAC_address) bij gebruik van NetworkManager. Dit zorgt voor wat meer privacy op Wi-Fi-netwerken, omdat het moeilijker wordt specifieke apparaten op het netwerk waarmee u verbonden bent, te traceren. Het doet [**niet**](https://papers.mathyvanhoef.com/wisec2016.pdf) maakt je anoniem.
@@ -123,7 +137,7 @@ Wij raden aan de instelling te wijzigen in **random** in plaats van **stable**,
Als je [systemd-networkd](https://en.wikipedia.org/wiki/Systemd#Ancillary_components)gebruikt, moet je [`MACAddressPolicy=random`](https://www.freedesktop.org/software/systemd/man/systemd.link.html#MACAddressPolicy=) instellen, waardoor [RFC 7844 (Anonymity Profiles for DHCP Clients)](https://www.freedesktop.org/software/systemd/man/systemd.network.html#Anonymize=)wordt ingeschakeld.
Het heeft niet veel zin om het MAC-adres voor Ethernetverbindingen te randomiseren, aangezien een systeembeheerder je kan vinden door te kijken naar de poort die je gebruikt op de [netwerkswitch](https://en.wikipedia.org/wiki/Network_switch). Het willekeurig maken van Wi-Fi MAC-adressen hangt af van de ondersteuning door de firmware van de Wi-Fi.
MAC address randomization is primarily beneficial for Wi-Fi connections. For Ethernet connections, randomizing your MAC address provides little (if any) benefit, because a network administrator can trivially identify your device by other means (such as inspecting the port you are connected to on the network switch). Het willekeurig maken van Wi-Fi MAC-adressen hangt af van de ondersteuning door de firmware van de Wi-Fi.
### Andere identificatiemiddelen

2
i18n/nl/os/qubes-overview.md
View File

@@ -4,7 +4,7 @@ icon: simple/qubesos
description: Qubes is een besturingssysteem dat apps isoleert binnen virtuele machines voor een betere beveiliging.
---
[**Qubes OS**](../desktop.md#qubes-os) is een besturingssysteem dat gebruik maakt van de [Xen](https://en.wikipedia.org/wiki/Xen) hypervisor om sterke beveiliging te bieden voor desktop computing via geïsoleerde virtuele machines. Elke VM wordt een *Qube* genoemd en je kunt elke Qube een vertrouwensniveau toewijzen op basis van het doel ervan. Omdat Qubes OS beveiliging biedt door isolatie te gebruiken en alleen acties per geval toe te staan, is dit het tegenovergestelde van [slechtheids opsomming](https://www.ranum.com/security/computer_security/editorials/dumb/).
[**Qubes OS**](../desktop.md#qubes-os) is an open-source operating system which uses the [Xen](https://en.wikipedia.org/wiki/Xen) hypervisor to provide strong security for desktop computing through isolated virtual machines. Elke VM wordt een *Qube* genoemd en je kunt elke Qube een vertrouwensniveau toewijzen op basis van het doel ervan. As Qubes OS provides security by using isolation, and only permitting actions on a per-case basis, it is the opposite of [badness enumeration](https://www.ranum.com/security/computer_security/editorials/dumb/).
## Hoe werkt Qubes OS?

1
i18n/nl/tools.md
View File

@@ -450,6 +450,7 @@ Wij [bevelen](dns.md#recommended-providers) een aantal versleutelde DNS servers
- ![nixOS logo](assets/img/linux-desktop/nixos.svg){ .twemoji } [NixOS](desktop.md#nixos)
- ![Whonix logo](assets/img/linux-desktop/whonix.svg){ .twemoji } [Whonix (Tor)](desktop.md#whonix)
- ![Tails logo](assets/img/linux-desktop/tails.svg){ .twemoji } [Tails (Live Boot)](desktop.md#tails)
- ![Kicksecure logo](assets/img/linux-desktop/kicksecure.svg){ .twemoji } [Kicksecure](desktop.md#kicksecure)
</div>